جان پناه چیست؟

 

جان پناه بخشی از ساخت‌ و سازهای انتهایی ساختمان است که میتواند با استفاده از متریال مختلف در ابعاد استاندارد و در مناطقی از سازه که به نظر می‌رسد جان افراد به خطر می‌افتد اجرا شود.

 

 

جان پناه به اشتباه دیوارچینی خوانده میشود که در حاشیه بام ساختمان ساخته می‌شود.

 

البته این دیوار یک نوع جان پناه به حساب می‌آید ولی جان پناه مختص پشت بام نیست و تنها با آجر و با روش دیوارچینی هم اجرا نمیشود بلکه برای اجرای آن می‌توان از متریال متفاوتی استفاده کرد.

 

جان پناه در ساختمان‌ها در جاهایی مانند پشت بام، تراس، ایوان، پله‌ها، پاگردها، آسانسورها، پاسیوها و وُیدها بنا می‌شوند تا از جان افراد محافظت کند و مانع سقوط آن‌ها شود.

 

 

همانطور که گفتهشد جان پناه از جنس‌های مختلف مانند آجر، بتن، شیشه، فلز، کابل و … ساخته می‌شود.

 

 

هندریل و دست انداز از دیگر نام‌های مترادف جان پناه به حساب می‌آیند ولی در این بین با توجه به کاربرد مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان از واژه جان پناه،

این واژه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در مقالات مختلف تکرار می‌شود.

 

جان پناه‌ها

 

با توجه به ضوابط سازمان آتش‌نشانی حداقل ارتفاع جان پناه‌ها 1/2 متر توصیه می‌شود.

در این حالت مناسب است که ستون‌های پیرامونی بام، تا ارتفاع 1/35 متر بر روی بام ادامه پیدا کنند.

این ارتفاع برای مهار لرزه‌ای جان پناه می‌باشد.

در فاصله بین ستون‌ها در صورت نیاز با اجرای وادار طبق جزئیات ارائه شده.

طول آزاد دیوار کوتاه شده و دیوار جان پناه بین وتدارها باید به نحو مناسبی مشابه جزئیات ارائه شده یا روش‌های مشابه جهت تحمل بار‌های خارج صفحه مسلح شود.

یک روش دیگر برای مهار لرزه‌ای جان‌پناه استفاده از میلگردهای مسلح کننده قرار گرفته در دیوار و مهار شده در دال سقف (وادار بتنی) در فواصل 1 متر می‌باشد.

بحران محیط زیست

بحران محیط زیست

در کنار بحران جدی آب، با بحران دیگری روبرو می‌شویم و آن غریبه بودن فعالیت معادن با مباحث محیط زیست پایدار است.

تشدید گرد و غبار و آلودگی هوا ، برهم‌زدن ساختار زمین‌شناختی، تخریب اکوسیستم رودخانه‌ها و تشدید خطر سیلاب، کدر شدن آب و آلوده کردن منابع آب را باید برخی از تهدیدهای کارخانجات سیمان و معادن شن و ماسه‌ای دانست که بدون رعایت نکات زیست‌محیطی آسیب‌های زیادی را به طبیعت وارد می آورند.

برداشت‌های بی‌رویه مصالح شن و ماسه از منابع رودخانه‌ای که در اطراف شهرهای کوچک و بزرگ در حال انجام است و فعالیت بدون توقف و خارج از مقررات آنها زندگی شهرنشینی و روستاییان را با چالش جدی روبه‌رو کرده است.

باد در هنگام گذر از معادن شن و ماسه ریزگرد و ذرات ریز و سبک را از روی سطح خاک با خود بلند می‌کند و فعالیت ماشین‌آلات، حمل و نقل، بارگیری و تخلیه مصالح تشدید گرد و غبار را در این محدوده‌ها ناشی می‌شود.

 

همچنین علاوه بر تهدید منابع آب از طریق تبخیر، برداشت بی رویه منابع شن و ماسه، بستر را برای هدر رفت نزولات جوی فراهم می‌کند، زیرا شن و ماسه در جذب نزولات جوی و انتقال آنها به سفره‌‌های آب زیر‌زمینی نقش موثری دارند.

تاسیس پی در پی کارخانجات سیمان که طی 10 سال اخیر با هدف خودکفایی و صادرات همراه با اشتغال‌زایی و جوانب اقتصادی مختلف صورت گرفت.

اما در راستای این منافع اقتصادی آسیب‌های زیست محیطی ناشی از کارخانجات سیمان اجتناب‌ناپذیر است.

این آسیب‌ها شامل آلودگی هوا، آلودگی آب‌های زیرزمینی منطقه، از یبن رفتن پوشش گیاهی و … می‌باشد.

برخی از عواملی که سبب ایجاد آلودگی می‌گردند عبارتند از:

·گرد و غبار ناشی از فرآیند آسیا کردن مواد اولیه

·گازهای متصاعد شده نظیر NOx و SOx که از احتراق سوخت‌های مورد نیاز نظیر نفت و ذغال سنگ برای مشعل کوره حاصل می‌شوند.

·عناصر سنگین موجود در مواد آهکی و رسی و همچنین سوخت‌های کوره که در گازهای کوره آزاد می‌شوند.

·آزاد شدن یک سری مواد آلی و فلزات سمی از سوختن باطله‌های نفتی و ارگانیکی موجود در مواد اولیه .

میزان غبار منتشر شده در صنعت سیمان برحسب نوع فرآیند تولید سیمان به صورت زیر بیان شده است:

·فرآیند تولید سیمان به روش تر 9 تا 25 درصد کلینکر تولیدی

·فرآیند تولید سیمان به روش نیمه خشک صفر تا 3 درصد کلینکر تولیدی

 

·فرآیند تولید سیمان به روش خشک 7 تا 15 درصد کلینکر تولیدی

برای فراهم آوردن توجیهات اقتصادی و زیست محیطی توام در صنعت شن، ماسه و سیمان نیاز به یک ترکیب قوی از راهکارهای مناسب پیشگیری کننده از آلودگی های محیطی و فعالیتهایی که از نظر اقتصادی نیز توجیه‌پذیر باشد، می‌باشد.

اتصال دیوار هاي غیر سازه اي به یکدیگر

در  اتصال دیوارها توصیه میشود که به دلیل امکان بروز تنشهاي کششی در درون  صفحه دیوارهاي متقاطع، از بست‌هاي فلزي مشابه آنچه در مورد اتصال به ستون به کار برده شد استفاده شود.

یا براي جداسازي دیوارها از یک دیگر در محل اتصال دو دیوار متقاطع از وادار استفاده  شود.

اطلاعات بیشتر

برای مشاهده بیشتر مقالات اینجا کلیک کنید.

 

 

 

روشهاي نوین مهار دیوار

روشهاي نوین مهار دیوار

• مسلح کردن دیوار با شبکه الیاف

یک روش مهار لرزه‌اي دیوارها مسلح کردن آن با شبکه الیاف میباشد.

در این روش خمش دیوار، یک طرفه و در راستاي قائم می‌باشد بنابراین دیوار نیازي به وادار ندارد و محدودیتی در طول دیوار وجود ندارد.

توجه شود که در این 23 حالت در لبه‌هاي دیوار و کنار بازشوها باید بر روي دیوار از نوار شبکه الیاف استفاده نمود.

در این روش نوارهاي شبکه ساخته شده از الیاف کربن یا شیشه بر روي دیوار قرار داده شده و نازك‌کاري بر روي آن به صورت دستی پاشیده میشود.

بعد از انجام لایه اول پاشش باید نبشی مهار خارج صفحه دیوار در بالا و پایین دیوار اجرا شده و لایه نهایی نازك‌کاري دیوار بر روي نبشی اجرا شود، ( توجه شود که نباید پاشش بر روي نبشی اجرا شود و از حرکت داخل صفحه دیوار جلوگیري نماید) .

در صورت وجود حداقل 50 میلیمتر کفسازي که پایین دیوار در داخل آن قرار گیرد نیازي به اجراي نبشی پایینی نمی‌باشد.

در این روش، درصورتیکه نازك‌کاري روي دیوار از جنس سیمان انتخاب شده باشد، الیاف شیشه مقاوم به قلیا (Glass-AR) با مقاومت تسلیم بیش از MPa 1000 مناسب بوده و در
صورتیکه نازك‌کاري از جنس گچ منظور شده باشد، استفاده از الیاف شیشه Glass-E نیز با همان مقاومت تسلیم مجاز می‌باشد.

در هر دو صورت، مقدار الیاف مورد نیاز با توجه به مشخصات آنها در50) در هر 2 100 و در حالت استفاده به صورت سرتاسري m/gr 2 حالت استفاده به صورت نواري حداقل m/gr سمت دیوار) میباشد.

از شبکه الیاف کربن با مقاومت تسلیم بیش از MPa 3000 نیز می توان به عنوان جایگزین الیاف شیشه استفاده نمود. این روش با توجه به حذف وادارها میتواند نسبت به سایر روشها از هزینه کمتري برخوردار بوده و براي ساختمانهاي موجود نیز قابل کاربرد میباشد.

شبکه الیاف یک ساختار شبکه هاي متشکل از نخ‌هاي متعدد است که به یکدیگر متصل شده‌اند.

شبکه الیاف میتواند داراي ساختار یک جهته یا دو جهته باشد.

ساختار یک جهته به معناي این است که نخ‌ها در یک راستا از مقاومت کششی مناسبی برخوردار هستند اما در جهت دیگر مقاومت کمتري داشته و نخ‌هاي ضعیفتر تنها براي اتصال و  هاي قوي کنار هم نگهداشتن نخ تر استفاده شده‌اند ؛

لذا در طراحی و کاربرد باید جهت قوي ملاك باربري باشد.

در مش دوطرفه در هر دو جهت نخها از مقاومت کششی بالایی برخوردار میباشند.

فاصله بین چشمه‌ها (یک نخ تا نخ مجاور) در ساختار شبکه‌هاي بنا به طراحی میتواند متفاوت باشد.

اما این فاصله نباید از 5 میلیمتر کمتر باشد.

همچنین حداکثر اندازه سنگدانه مورد استفاده در ملات، براي اتصال شبکه الیافی باید از نصف فاصله باز بین ها بیشتر نباشد.

چشمه ژئوگریدهایی که ساختار شبکه‌هاي پلیمري داشته و از نخ و الیاف تشکیل نشده‌اند و همچنین پارچه الیافی که عموماً در ساختارهاي کامپوزیت FRP مورد استفاده قرار میگیرد نباید به عنوان، شبکه الیافی مورد استفاده قرار گیرند.

لازم به ذکر است الیاف شیشه مورد استفاده در محیط سیمانی حتماً باید از الیاف شیشه مقاوم به قلیا باشند.

به علت اینکه در محیط سیمانی  (PH>12/5)، الیاف شیشه تحت تأثیر قلیایی محیط پیرامون خود قرار میگیرند و کاهش مقاومت پیدا می‌کنند.

در نهایت فرآیند خوردگی در محلول قلیایی با گذشت زمان میتواند تا تخریب کامل شبکه ادامه پیدا کند و به این ترتیب طول عمر الیاف لایه تقویت کاهش مییابد.

کاهش مقدار قلیاي سیمان و ایجاد یک لایه سد محافظتی روي الیاف در برابر اثرات شیمیایی محیط، هرچند راهکارهاي موثري در بهبود خوردگی الیاف شیشه می‌باشند، اما کافی نیست و حتماً لازم است از الیاف شیشه مقاوم به قلیا استفاده نمود.

الیاف شیشه مقاوم به قلیا باید داراي حداقل 16 درصد زیرکونیا (ZrO2 ) باشد.

تعیین سطح مقطع نخ، دانسیته، مقاومت کششی و مدول الاستیسیته، تعیین درصد زیرکونیا در الیاف و آزمون مقاومت به قلیا از جمله آزمون‌هاي ضروري براي شناخت ویژگیهاي مش شیشه میباشند.

تعیین سطح مقطع نخ، دانسیته، مقاومت کششی و مدول الاستیسیته، تعیین درصد کربن یا گرفتن طیف مادون قرمز FTIR از نمونه از جمله آزمون‌هاي ضروري براي شناخت ویژگی‌هاي مش کربنی میباشند.

 

• مسلح کردن دیوار با FRP

یک روش دیگر براي پایدارسازي دیوار در جهت خارج از صفحه ، استفاده از نوارهاي قائم FRP میباشد.

جزییات این روش در نشریه ض-691 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازي ارائه شده است.

این روش با توجه به هزینه بالاتر FRP ممکن است در بسیاري از حالات غیر اقتصادي شود.

جلوگیری از آسیب به سازه‌های بتنی در حین اجرای اتصالات مهار دیوارها

1. کلیه اتصالات به سازه‌هاي بتنی یا با استفاده از میخ و پیچ انجام میشود و یا در هنگام اجراي اسکلت سازه بتنی صفحات داراي میخ‌گل یا میلگرد جوش شده داراي خم انتهایی در مکانها و مقاطع مورد نظر جایگذاري میشوند.
2. محل میخ یا پیچ در لبه قطعات باید به فاصلهاي از لبه اجرا شود که موجب قلوه کن شدن پوشش بتنی اعضاي سازه نشود.
3.  استفاده از میخ هاي کاشت به صورت ضربه اي ممنوع می باشد و می توان از روش کاشت چرخشی استفاده نمود.
4.  الزاماً زاویه نصب پیچ یا میخ در اجراي اتصالات بر سطوح اعضاي سازه به صورت قائم میباشد.
5. پیشنهاد میشود محل قرارگیري پیچ و یا میخ بر روي قطعات اتصال توسط مته مناسب و با یک شماره کمتر ، از قبل سوراخ شود.

اطلاعات بیشتر

برای مشاهده بیشتر مقالات اینجا کلیک کنید.